Je hart pompt met kracht bloed door je slagaders. Dit rondpompen zorgt voor druk op je bloedvaten: de bloeddruk. Bloeddruk wordt gemeten aan de hand van twee twee getallen: de systolische druk (bovendruk) en diastolische druk (onderdruk). Maar hoe weet je of jouw bloeddruk te hoog is? Wat wordt beschouwd als een normale bloeddruk? En wat is de beste manier om je eigen bloeddruk te meten?

Wat is bloeddruk?

Bloeddruk is de kracht waarmee je hart het bloed door je slagaders pompt. De krachtige bloedpompwerking van het hart veroorzaakt druk op de wanden van je bloedvaten: de bloeddruk.

Bij bloeddrukmetingen wordt er onderscheid gemaakt tussen een hoge (hypertensie) en een lage bloeddruk (hypotensie). Een (te) hoge bloeddruk is schadelijk voor je gezondheid. De kans is dan aanwezig dat je bloedvaten beschadigd raken en de wanden van je slagaders langzaam vernauwen. Op lange termijn kan dit leiden tot hart- en vaatziekten.

Wat is een normale of gezonde bloeddruk?

Een goede bloeddruk (of tensie) is voor iedereen gelijk, ongeacht je leeftijd of geslacht. In de onderstaande tabel worden de bloeddrukwaarden waar de WHO (Wereldgezondheidsorganisatie) vanuit gaat. Dit zijn gemiddelde waarden, die gelden voor zowel mannen als vrouwen van alle leeftijden. 

Wat is het verschil tussen systolische en diastolische bloeddruk?

Je bloeddruk bestaat altijd uit twee getallen. Het eerste getal staat voor de bovendruk (systolische druk). Het tweede getal staat voor de onderdruk (diastolische druk). De systolische bloeddruk is de druk in de slagaders op het moment dat het hart samentrekt en bloed in de bloedvaten pompt. De diastolische bloeddruk is de druk in de slagaders wanneer het hart ontspant tussen de slagen door. 

Hoe meet je de boven- en onderdruk?

Beide waarden zijn belangrijk voor het bepalen van iemands algehele gezondheid en risico op hart- en vaatziekten. De bovendruk wordt gemeten als het hart samentrekt. De druk is dan het hoogst. De onderdruk wordt gemeten als het hart weer ontspant. De bloeddruk is dan het laagst. Een te hoge onderdruk is minder belangrijk dan een te hoge bovendruk bij het bepalen van de diagnose hoge bloeddruk.

Bij een hoge onderdruk blijft de druk in je aderen en bloedvaten te hoog, zelfs wanneer je hart geen bloed rondpompt en ontspant. We spreken van hypertensie als één van de waarden (bovendruk of onderdruk) boven de norm ligt en dus te hoog is. Ook wanneer de andere waarde normaal is, is er sprake van hypertensie.

Bloeddruk per leeftijd meten

Een normale bloeddruk bij volwassenen ligt dus tussen de 120/80 en 130/89 mmHg. Dit getal kan variëren, soms ook afhankelijk van de leeftijd. Bij oudere volwassenen kan een iets hogere bloeddruk acceptabel zijn, waar een lagere bloeddruk bij kinderen vaker voorkomt.

Een normale bloeddruk voor ouderen is echter hetzelfde als een normale bloeddruk voor jongeren. Wel is de kans op een (te) hoge bloeddruk bij ouderen groter dan bij jongere mensen. 

Naarmate we ouder worden, neemt over het algemeen ook het risico op een hoge bloeddruk en andere hart- en vaatziekten toe. Door regelmatig je eigen bloeddruk te meten, kun je deze risico's tijdig signaleren en laten behandelen indien nodig. Raadpleeg altijd een arts als je twijfelt over jouw specifieke situatie of als je merkt dat je bloeddrukwaarden afwijken van de normale waarden.

Hoe meet je je bloeddruk?

Je kunt gemakkelijk zelf je bloeddruk meten met een bloeddrukmeter. Deze apparatuur meet bij de pols, of met een manchet om je bovenarm. Bij Vegro kun je terecht voor een ruim aanbod aan bovenarmbloeddrukmeters. Je kunt je bloeddruk ook meten met een polsbloeddrukmeter, maar deze is vaak minder betrouwbaar. Wist je dat je met een bloeddrukmeter ook je eigen hartslag kunt meten?

Wanneer je regelmatig je bloeddruk meet, is het normaal dat je bloeddrukwaarden schommelen. Je bloeddrukwaarden zijn van allerlei zaken afhankelijk, zoals het tijdstip van de meting, je voeding en je lichaamsbeweging. Ook medicijnen kunnen invloed hebben op de waarden. 

Meestal is je bloeddrukwaarde in de middag hoger dan in de avond of ochtend. Meet je bloeddruk daarom altijd meerdere keren per dag, over verschillende dagen.

Zelf je bloeddruk meten

Houd bij het meten van de bloeddruk met bovenarmbloeddrukmeter de volgende stappen aan:

Stap 1Verricht geen inspanningen voor het meten

Dertig minuten voor de meting mag je niet baden, roken, eten, nicotine-, cafeïne- of alcoholhoudende producten gebruiken. Verricht ook geen lichamelijke inspanningen.

Stap 2Maak je arm vrij

Trek je jas, dikke trui of shirt uit, of doe de mouw omhoog.

Stap 3Meet je bloeddruk zittend in een stoel

Ontspan en neem vijf minuten rust.

Stap 4Leg je arm rustig neer en leun ergens op

Bijvoorbeeld op een stoel of tafel.

Stap 5Blijf rustig tijdens het meten

Probeer niet te bewegen en praten tijdens het meten.

Stap 6Voer de meting uit

De bloeddrukmeter voelt tijdens de meting een beetje strak om je arm.

Stap 7Noteer de uitslag

Meet bij een afwijkende waarde ook de andere arm.

Stap 8Raadpleeg eventueel de huisarts

Is je bloeddruk bij meerdere thuismetingen hoger dan 135/85 mmHg? Raadpleeg dan je huisarts.

Wat is een (te) hoge bloeddruk?

Een hoge bloeddruk komt veel voor, maar is geen ziekte. Gemiddeld één op de vier Nederlanders heeft een te hoge bloeddruk. Bij senioren is dit percentage zelfs één op de twee. Het verraderlijke aan het hebben van een hoge bloeddruk, is dat dit (in het begin) weinig tot geen klachten veroorzaakt. 

Toch is het hebben van een hoge bloeddruk wel degelijk gevaarlijk. Een hoge bloeddruk verhoogt de namelijk de kans op hart- een vaatziekten, zoals een hartinfarct of een beroerte.

Symptomen van een (te) hoge bloeddruk

• Hoofdpijn;
• Vermoeidheid;
• Misselijkheid en braken;
• Kortademigheid;
• Rusteloosheid;
• Wazig zien.

Heb je last van één of meerdere van de bovenstaande symptomen? Neem dan contact op met je huisarts.

Wat is een lage bloeddruk?

Een lage bloeddruk komt veel minder vaak voor en hoeft niet gevaarlijk te zijn. De bloeddruk is laag wanneer het onder de normale waarden ligt. Normaalgesproken levert een lage bloeddruk (ook wel hypotensie) geen problemen op.

Wel kun je last krijgen van duizeligheid, een licht gevoel in het hoofd en soms kun je zelfs flauwvallen.

Symptomen van een lage bloeddruk

Er ontstaan meestal pas klachten bij een lage bloeddruk wanneer deze zo laag is dat een deel van je lichaam te weinig bloed en zuurstof krijgt. Deze klachten treden als eerste op in je hersenen:

• Duizeligheid of draaierigheid;
• Zwarte vlekken zien;
• Wazig zien;
• Vermoeidheid;
• Oorsuizen;
• Flauwvallen;
• Licht of juist een zwaar gevoel in het hoofd.

Oorzaken van een hoge bloeddruk

De oorzaken van een hoge bloeddruk zijn vaak niet duidelijk. Bij 9 op de 10 mensen is de oorzaak niet bekend. De volgende zaken kunnen bijdragen aan het ontwikkelen van hypertensie:

• Inactiviteit (weinig bewegen);
• Ongezond eten (veel zout of verzadigd vet);
• Overgewicht;
• Roken en/of veel alcohol drinken;
• Stress;
• Genetische invloeden.

Hoge bloeddruk behandelen

Een hoge bloeddruk (hypertensie) ontstaat vaak door een ongezonde levensstijl. Denk hierbij aan een te hoge inname van zout en verzadigd vet of een te hoog lichaamsgewicht. In het geval van hypertensie, worden producten als drop en zoethout(thee) daarom afgeraden. 

Ook hebben alcoholgebruik, roken, stress en weinig lichaamsbeweging een negatieve invloed op je bloeddruk. Houd je daarom aan een gezonde levensstijl als je je bloeddruk wil of moet verlagen.

Last van een hoge bloeddruk? Probeer dan de volgende adviezen op te volgen. Het zijn dezelfde adviezen die je ook van je arts krijgt. In sommige gevallen kan je arts er echter voor kiezen om bloeddrukverlagende medicijnen voor te schrijven.

• Stop met roken;
• Stop met alcohol drinken;
• Eet gezond en gevarieerd;
• Beperk je zoutinname;
• Vermijd verzadigde vetten;
• Verminder spanning en stress;
• Beweeg minimaal 30 minuten per dag;
• Probeer af te vallen als je te zwaar bent.

Let wel: een gezonde levensstijl heeft niet altijd (genoeg) positief effect. Leeftijd, aanleg, ziekten en de overgang kunnen ook hogere bloeddrukwaarden tot gevolg hebben. Met name op latere leeftijd komt hypertensie regelmatig voor. Meet je een te hoge bloeddruk, of vermoed je dat dit zo is? Raadpleeg dan altijd eerst een arts.

Thuis je bloeddruk meten

Als je thuis je bloeddruk wil meten, bijvoorbeeld omdat je last hebt van een hoge bloeddruk, is het belangrijk om te zorgen voor een goede en betrouwbare bloeddrukmeter. Uit het onderzoek van de Consumentenbond komen de Omron bloeddrukmeters als beste uit de test.

Wanneer moet je regelmatig je bloeddruk meten?

Veel mensen meten regelmatig hun bloeddruk, gewoon omdat ze het fijn vinden om gerustgesteld te worden. Maar er zijn ook veel medische gevallen waarbij het verstandig is om je bloeddruk in de gaten te houden:

Twijfel je of één van de bovenstaande situaties voor jou geldt? Vraag dan je huisarts om advies.